Người có tiền án hình sự có thể bị từ chối nhập cảnh vào Canada. Chỉ công dân Canada mới có quyền nhập cảnh tuyệt đối. Nếu không phải công dân Canada, cơ quan chức năng có thể xem rằng bạn không đủ điều kiện nhập cảnh do vấn đề tiền án.

Trường hợp bị xác định không đủ điều kiện, bạn có thể:

• Bị từ chối cấp thị thực hoặc giấy phép du lịch điện tử (eTA);
• Bị từ chối nhập cảnh;
• Bị yêu cầu rời khỏi đất nước.

Do đó, nếu có tiền án, bạn cần giải quyết các vấn đề liên quan đến tư cách nhập cảnh trước khi lên kế hoạch du lịch Canada.

Thế nào là tình trạng không được phép nhập cảnh do tiền án?

Tình trạng không được phép nhập cảnh do tiền án là thuật ngữ chỉ những người bị cấm nhập cảnh hoặc cư trú tại Canada vì đã thực hiện hoặc bị kết án về một tội phạm. Tội phạm này có thể xảy ra trong hoặc ngoài lãnh thổ Canada.

Khi xác định một người có bị cấm nhập cảnh do tiền án hay không, cơ quan chức năng Canada xem xét nhiều yếu tố, bao gồm:

• Mức độ nghiêm trọng của tội phạm;
• Hình phạt đã áp dụng;
• Thời gian đã trôi qua kể từ khi phạm tội hoặc kể từ khi hoàn thành bản án.
  

Làm thế nào để biết mức độ nghiêm trọng?

Về mặt di trú, cơ quan chức năng Canada phân loại tội phạm thành hai nhóm: "tội phạm thông thường" và "tội phạm nghiêm trọng", và xử lý khác nhau khi xác định tình trạng không được phép nhập cảnh.

Để xác định mức độ nghiêm trọng của (các) tội phạm, bạn phải so sánh tội phạm ở nước ngoài với tội phạm tương đương theo luật liên bang Canada (các đạo luật của Nghị viện).

Đối với hầu hết các tội phạm, bạn cần tham chiếu Bộ luật Hình sự Canada. Bộ luật này quy định ba loại tội phạm:

• Tội phạm xét xử theo thủ tục rút gọn;
• Tội phạm xét xử theo thủ tục thông thường;
• Tội phạm có thể xét xử theo cả hai thủ tục.

Tội phạm xét xử theo thủ tục rút gọn

Tội phạm xét xử theo thủ tục rút gọn là các tội phạm nhẹ ở Canada, tương tự như tội tiểu hình ở các quốc gia khác. Thường được xử lý nhanh chóng và có mức hình phạt thấp hơn. Ví dụ về các tội phạm này bao gồm: gây rối trật tự, phản cảm nơi công cộng và lang thang gây rối.

Nếu bạn chỉ phạm một tội duy nhất và tội phạm đó tương đương với tội xét xử theo thủ tục rút gọn theo luật Canada, bạn vẫn có thể được xem xét cho phép nhập cảnh vào Canada.

Tội phạm xét xử theo thủ tục thông thường

Tội phạm xét xử theo thủ tục thông thường là các tội phạm nghiêm trọng ở Canada, tương đương với trọng tội ở các quốc gia khác. Ví dụ như: cướp của, buôn bán ma túy và hành hung gây thương tích nặng.

Mặc dù nghiêm trọng, không phải tất cả các tội phạm xét xử theo thủ tục thông thường đều được coi là "tội phạm nghiêm trọng" trong thủ tục di trú. Để phân loại một tội phạm là "thông thường" hay "nghiêm trọng", cơ quan di trú sẽ căn cứ vào mức hình phạt tối đa có thể áp dụng theo luật Canada. Bất kỳ tội phạm nào, nếu thực hiện tại Canada, có thể bị phạt tù tối đa từ 10 năm trở lên sẽ được coi là "tội phạm nghiêm trọng".

Tội phạm có thể xét xử theo cả hai thủ tục

Mặc dù có sự khác biệt trong hệ thống tư pháp hình sự, nhưng trong thủ tục di trú, cơ quan chức năng Canada xử lý tội phạm có thể xét xử theo cả hai thủ tục tương tự như tội phạm xét xử theo thủ tục thông thường. Nói cách khác, nếu tội phạm ở nước ngoài của bạn tương đương với tội phạm có thể xét xử theo cả hai thủ tục ở Canada, cơ quan di trú sẽ xem xét tội phạm đó như tội phạm xét xử theo thủ tục thông thường khi quyết định tình trạng không được phép nhập cảnh.

Đối tượng nào có thể bị cấm nhập cảnh vào Canada?

Nhìn chung, người nước ngoài* sẽ bị coi là không đủ điều kiện nhập cảnh vì lý do tiền án nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

• Bị kết án tại Canada về một tội phạm mà theo Đạo luật của Nghị viện*, phải xét xử theo thủ tục thông thường;
• Bị kết án ngoài lãnh thổ Canada về một tội phạm mà nếu thực hiện tại Canada, sẽ bị xét xử theo thủ tục thông thường theo Đạo luật của Nghị viện; và/hoặc
• Đã thực hiện hành vi phạm tội ngoài lãnh thổ Canada, hành vi đó bị coi là phạm tội tại nơi thực hiện và nếu thực hiện tại Canada, sẽ bị xét xử theo thủ tục thông thường theo Đạo luật của Nghị viện.

Bạn không nhất thiết phải bị kết án ở nước ngoài mới bị coi là không đủ điều kiện nhập cảnh. Bạn có thể bị từ chối nhập cảnh sau khi bị bắt giữ - ngay cả khi đang chờ cáo trạng chính thức hoặc phán quyết cuối cùng.

Bạn cũng có thể bị coi là không đủ điều kiện nhập cảnh nếu bị kết án từ hai tội phạm xét xử theo thủ tục rút gọn trở lên - không phát sinh từ cùng một sự việc.

*Người nước ngoài là bất kỳ ai không phải công dân hoặc thường trú nhân của Canada.

*Tội phạm theo Đạo luật của Nghị viện là bất kỳ hành vi phạm tội hoặc vi phạm pháp luật nào theo luật liên bang Canada.

Làm thế nào Canada biết được lịch sử tiền án ở các quốc gia khác?

Canada và Hoa Kỳ chia sẻ thông tin tiền án hình sự thông qua giấy tờ du lịch. Bất kỳ ai di chuyển từ Hoa Kỳ vào Canada đều phải xuất trình hộ chiếu và/hoặc thị thực cho nhân viên biên phòng tại cửa khẩu.

Các giấy tờ này cho phép nhân viên di trú truy cập lịch sử phạm tội của bạn, có thể dẫn đến việc thẩm vấn hoặc thậm chí từ chối nhập cảnh. Nếu có bất kỳ tiền án nào, bạn có thể bị đánh dấu và yêu cầu kiểm tra khi nhập cảnh vào Canada.

Du khách đến từ các quốc gia được miễn thị thực nếu có tiền án có thể gặp khó khăn khi xin giấy phép du lịch điện tử (eTA).

Trong khi đó, bất kỳ ai đăng ký xin thường trú tại Canada phải nộp:

• Giấy xác nhận không có tiền án từ quốc gia đang cư trú;
• Giấy xác nhận không có tiền án từ bất kỳ quốc gia nào đã cư trú từ 6 tháng liên tục trở lên, sau khi đủ 18 tuổi;

Các giấy xác nhận này sẽ cung cấp chi tiết về lịch sử phạm tội cho cơ quan di trú.

Người cư trú tạm thời như lao động và sinh viên nước ngoài cũng phải khai báo tiền án khi xin giấy phép làm việc hoặc học tập tại Canada. Người đến từ một số quốc gia nhất định có thể được yêu cầu nộp giấy xác nhận không có tiền án khi nộp hồ sơ. Những người khác có thể nhận được yêu cầu bổ sung tài liệu (ví dụ: giấy xác nhận không có tiền án) trong quá trình xử lý hồ sơ.

Tóm lại, nếu bạn có bất kỳ lệnh bắt giữ, cáo buộc hay kết án nào trong hồ sơ tiền án, bạn nên khai báo lịch sử phạm tội để tránh hậu quả nghiêm trọng của việc khai báo sai lệch.

Thường trú nhân có thể bị coi là không đủ điều kiện nhập cảnh do tiền án không?

Nếu một người đã là thường trú nhân Canada, họ vẫn có thể bị coi là không đủ điều kiện nhập cảnh nếu phạm tội thuộc loại "tội phạm nghiêm trọng".

Trong khi người nước ngoài có thể bị coi là không đủ điều kiện nhập cảnh vì cả tội phạm thông thường và tội phạm nghiêm trọng, thì thường trú nhân chỉ bị coi là không đủ điều kiện và bị trục xuất khỏi đất nước trong trường hợp phạm tội nghiêm trọng.

Ví dụ, nếu thường trú nhân phạm tội trộm cắp tài sản trị giá trên 5.000 đô la Canada hoặc lái xe trong tình trạng say xỉn (sau tháng 12/2018), những tội phạm nghiêm trọng này có thể khiến họ mất tư cách thường trú tại Canada.

Làm thế nào để xác định một hành vi phạm tội ở nước ngoài có cấu thành tội phạm tại Canada không?

Để xác định, cần đối chiếu pháp luật nước ngoài với luật liên bang Canada, chủ yếu là Bộ luật Hình sự. Trường hợp thiếu chuyên môn giải thích pháp luật, nên tham vấn luật sư di trú.

Làm thế nào để xác định một hành vi phạm tội ở nước ngoài có cấu thành tội phạm tại Canada không? Để xác định, cần đối chiếu pháp luật nước ngoài với luật liên bang Canada, chủ yếu là Bộ luật Hình sự. Trường hợp thiếu chuyên môn giải thích pháp luật, nên tham vấn luật sư di trú.

Người bị cấm nhập cảnh có thể vào hoặc nhập cư vào Canada không?

Để nhập cảnh hoặc cư trú tại Canada với tiền án, cần khắc phục tình trạng bất khả nhập cảnh do phạm tội.

Các phương án gồm:

Xin cấp giấy phép cư trú tạm thời

Nếu bị cấm nhập cảnh vì lý do hình sự, phải xin cấp giấy phép cư trú tạm thời (TRP) để được phép nhập cảnh Canada trong trường hợp đặc biệt.

Để được cấp TRP, cần chứng minh lý do chính đáng để nhập cảnh Canada. Phải chứng minh nhu cầu nhập cảnh hoặc cư trú tại Canada lớn hơn rủi ro đối với xã hội Canada.

TRP thường được cấp theo thời hạn lưu trú tại Canada, tối đa 3 năm. Không đảm bảo sẽ được cấp TRP.

Kiểm tra điều kiện được coi là phục hồi

Dù có tiền án, có thể được coi là đã phục hồi nếu cơ quan di trú xác nhận không còn đe dọa đất nước.

Bạn có thể được xem là "đã phục hồi" dựa trên các yếu tố sau:

• Số lượng và loại tội phạm đã phạm. Thông thường, bạn chỉ đủ điều kiện để được coi là đã phục hồi tự động nếu bạn có một bản án duy nhất trong hồ sơ. Nhiều bản án có thể khiến bạn không đủ điều kiện phục hồi tự động, trừ khi tất cả đều là các bản án tóm tắt.
• Mức độ nghiêm trọng của tội phạm đã phạm. Khả năng phục hồi tự động không áp dụng cho các tội phạm nghiêm trọng. Chỉ những tội phạm không nghiêm trọng mới đủ điều kiện.
• Thời gian kể từ khi hoàn thành án phạt. Bạn phải chờ đến 10 năm sau khi hoàn thành án phạt (bao gồm cả thời gian thử thách) đối với tội phạm chỉ định. Nếu bạn chỉ có các bản án tóm tắt, bạn chỉ cần chờ 5 năm sau khi có bản án cuối cùng.
• Không tái phạm. Để đủ điều kiện, không được phạm tội sau khi thi hành và hoàn thành án phạt.

Bạn không cần phải nộp đơn xin phục hồi tự động. Nếu bạn đáp ứng các tiêu chí, bạn sẽ tự động được xem là "đã phục hồi" và không còn bị xem là không đủ điều kiện nhập cảnh vào Canada.

Do tiêu chuẩn phức tạp, nên xác minh tư cách hợp lệ với luật sư di trú trước khi nhập cảnh Canada. Có thể xin ý kiến pháp lý xác nhận bạn được coi là phục hồi để tránh bị từ chối tại biên giới.

Đăng ký phục hồi nhân thân

Nếu bị cấm nhập cảnh Canada vì tội nghiêm trọng, hoặc bị kết án nhiều tội đại hình, không đủ điều kiện được coi là phục hồi, bất kể thời gian đã trôi qua. Trường hợp này phải đăng ký phục hồi nhân thân.

Chỉ được đăng ký phục hồi nhân thân sau ít nhất 5 năm kể từ khi thi hành và hoàn thành mọi yếu tố của bản án cuối cùng.

IRCC không công bố thời gian xử lý hồ sơ phục hồi nhân thân - có thể mất hơn một năm. Khi hồ sơ được chấp thuận, bạn không còn bị coi là bất khả nhập cảnh Canada. Phục hồi nhân thân là miễn trừ vĩnh viễn cho phép nhập cảnh Canada, nếu không tái phạm.

Xin cấp thư ý kiến pháp lý

Luật sư di trú Canada có thể soạn thư phân tích tội phạm ở nước ngoài theo luật Canada và tóm tắt tình trạng bất khả nhập cảnh vì lý do hình sự với mục đích di trú.

Thư ý kiến pháp lý hữu ích khi muốn xác nhận không bị cấm nhập cảnh vì lý do hình sự (dù có tiền án), hoặc muốn hiểu hậu quả di trú của các cáo buộc hoặc kết án đang chờ xử lý.

Có thể bị cấm nhập cảnh vì lý do khác ngoài phạm tội không?

Có thể bị cấm nhập cảnh vì các lý do khác, bao gồm:

• Mối lo ngại an ninh quốc gia;
• Vi phạm nhân quyền hoặc quyền quốc tế;
• Trừng phạt;
• Lý do tài chính;
• Lý do y tế; hoặc
• Khai man.

Khai man thường dẫn đến lệnh cấm nhập cảnh 5 năm - nên cần hoàn toàn trung thực trong mọi tương tác với cơ quan di trú Canada, bao gồm hồ sơ và tiếp xúc với nhân viên biên phòng.

Theo: CIC News